Als motor van de economie is toerisme goed voor 10% van het wereldwijde BBP, maar ook aan 8% van de wereldwijde uitstoot aan broeikasgassen. Kunnen we reizen zonder sporen na te laten? Of, beter nog: kan toerisme fungeren als de motor voor positieve veranderingen in onze samenleving? Een reis naar het hart van onze hoofdstad en haar innovatieve, toekomstgerichte initiatieven!
Het kan tegenstrijdig klinken om ‘toerisme’ en ‘economische transitie’ in dezelfde zin te vermelden. Wie ‘toerisme’ zegt, denkt vaak aan vliegtuigen, CO₂ en in sommige gevallen aantasting van het erfgoed. En toch, als we rekening houden met andere variabelen in de toeristische economie , zoals de bijdrage van de lokale bevolking of een beter beheer van toeristenstromen, neigen we naar meer lokaal en dus duurzamer toerisme. We moeten het paradigma in feite omdraaien en toerisme zien als een motor voor verandering in plaats van als een rem erop.
Bewust toerisme ligt immers aan de basis van een ‘visitor economy’ die reële kansen biedt. ‘Met 12% groei per jaar is dat de enige sector die nog steeds een percentage met twee cijfers vertegenwoordigt in ons nationaal BBP. Een krachtige motor, dus.’ vindt Patrick Bontinck, CEO van visit.brussels. ‘Anderzijds heeft die economie een impact. De actoren hebben dan ook een maatschappelijke rol te vervullen.’
Lokaler, kwalitatiever, beter gespreid
Volgens Annelore Isaac, adjuct-CEO van hub.brussels, is het niet de bedoeling om toerisme buiten spel te zetten, maar wél om de externe impact ervan te verbeteren. Toerisme is immers een heuse maatschappelijke motor die duizenden lokale banen schept en creatieve innovaties stimuleert op het vlak van inclusiviteit, toegankelijkheid en duurzaamheid.
Op voorwaarde dat het leven van de inwoners verbetert en wordt gevrijwaard, zoals verduidelijkt in de Gewestelijke Economische Transitiestrategie #ShiftingEconomy. Het Brusselse ecosysteem voor toerisme wil van die duurzame doelstelling een realiteit maken tegen 2028. En dat via de verwezenlijking van drie missies:
- De lokale bevolking mee beschouwen als ‘toeristische bezoekers’. Meer lokale bezoekers aantrekken door de bereikbaarheid van de hoofdstad te optimaliseren (trein, bus, …)
- ‘Duur’ boven ‘kwantiteit’ verkiezen. Niet méér toeristen aantrekken, maar ze langer in Brussel houden. Een toerist die 6 nachten verblijft in plaats van 2 toeristen die elk 3 nachten verblijven, is economisch gezien gelijkwaardig, maar ecologisch veel gunstiger (minder lakens te wassen, minder producten weg te gooien, minder heen-en-weer te reizen …). Hoe langer het verblijf, hoe makkelijker de reiziger zich zal laten overtuigen om de gebaande paden te verlaten en de minder toeristische locaties in de hoofdstad te bezoeken.
- De bezoekersgolven afvlakken. De toeristenstromen beter over het hele jaar spreiden om zo het massatoerisme te beperken en te decentraliseren. Op die manier worden aanhoudende en regelmatige inkomsten voor het ecosysteem van de horeca gewaarborgd. Sommige beroepen zijn immers volledig aan de toeristische seizoenen gekoppeld, wat tot behoorlijk wat technische werkloosheid en onzekerheid kan leiden.
9 Brusselse bedrijven kiezen voor positief toerisme
We benadrukken het niet genoeg: Brussel zet definitief de toon rond toeristische innovaties. De bedrijven uit die sector bieden heel wat gedurfde oplossingen aan en spelen in op reële behoeften. Ze handelen daarbij duurzaam en verantwoord.
Een inclusieve kunstgalerij, een fairtrade restaurant, een cateraar tegen verspilling: elk van de negen initiatieven die hieronder worden beschreven en werden toegelicht op de avond ‘Celebrating Positive Tourism‘ (een gezamenlijke organisatie van de cluster hospitality van hub.brussels en visit.brussels op 16 november van dit jaar) verbindt zich ertoe om op die manier te voldoen aan één of meerdere van de 17 duurzaamheidsdoelstellingen van de Verenigde Naties: inclusiviteit, duurzaamheid, mobiliteit, innovatie, toegankelijkheid, circulariteit …
‘Uitmuntende maatschappelijke en ecologische prestaties zijn uitgegroeid tot een volwaardig criterium om op gewestelijk niveau aanspraak te kunnen maken op subsidies en begeleiding,’ benadrukt Véronique Renard, coördinatrice van onze hospitality.brussels cluster. Die voorziet in coaching- en netwerkmogelijkheden voor actoren uit de cultuur- en evenementensector en het toerisme in Brussel. ‘We zijn trots om die baanbrekende Brusselse initiatieven op (inter)nationaal niveau te mogen begeleiden.‘
Wheeltribe : een platform dat minder mobiele mensen laat kennismaken met duurzame reisoplossingen.
Discoverent : een reisbureau dat je ecologische impact verkleint door reizen te organiseren naar bestemmingen dichtbij, te zorgen voor verantwoord vervoer en lokale maaltijden.
Edji Gallery : een kunstgalerij die de diversiteit van internationaal aankomend kunsttalent viert, gendergelijkheid promoot en ongelijkheden wegwerkt door kunstenaars uit de meest uiteenlopende kringen te steunen.
Raypath: een schoonmaakbedrijf dat een innovatieve oplossing ontwikkelde voor het schoonmaken van grote, afgesloten ruimtes met minder middelen en minder producten die schadelijk zijn voor het leefmilieu.
Sparks Meeting :een vergader- en ontmoetingsruimte in het hart van Brussel waar innovaties, duurzame ontwikkeling en gezelligheid alle ruimte krijgen.
Entropy : een restaurant dat streeft naar een meer circulair en rechtvaardiger voedselsysteem waarbij sociale ongelijkheden worden weggewerkt door de winst door te storten aan de vzw Hearth Project en de overschotten te herverdelen.
Belgobon : een cateringdienst die strijdt tegen voedselverspilling, duurzame praktijken hanteert en gebruik maakt van moduleerbare bakfietsen op de evenementen die ze verzorgen.
e-carriages: een project voor zachte mobiliteit dat elektrische koetsen door de centrumstraten van Brussel laat rijden om authentiek en milieuvriendelijk toerisme te promoten.
My Impact Tool : innoverende software die evenementenbedrijven toelaat de ecologische voetafdruk van hun evenementen te berekenen en dat een hele reeks kant-en-klare aanbevelingen formuleert om die te verkleinen.
Geschreven door Hélène Servais, Redactioneel Manager van hub.brussels
